DAĞISTAN

Rusya Federasyonu

dagistan_foto_harita
Kruşçev'le birlikte merkeziyetçilik nisbeten azaldı ve cumhuriyetlerde ve özerk bölgelerde özerk eğitim kurumları kuruldu. Bu da Rus asıllı olmayan Kafkas kökenli bir entellektüel kesimin oluşmasını sağladı. Bir şey daha sağladı tabii: Milliyetçi muhalifler. Daha fazla söz hakkı için direnç başladı. Moskova bu direnci 1970'ten sonra yine baskıyla kırmaya çalıştı. Gelgelelim tek sorun kültür değildi. Merkezi plan ekonomisinin krizi, işsizlik, ekolojik sorunlar saklanamaz hale geldi. Gorbaçov reformlarının nisbeten rahat zemininde Kafkas halkları açık şekilde örgütlenebildi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla ok yaydan çıktı. Ermenistan ve Gürcistan, sovyetler resmen çökmeden 1990'da, Azerbaycan 1991'de bağımsızlıklarını, özerk bölgeler cumhuriyet olduklarını ilan etti. Etnik çatışmalar başladı. 1991-92'de 16 Kuzey Kafkasyalı etnik topluluk "Kafkas Dağlı Halkları Federasyonu" oluşturdu. Kendini anlaşmazlıkları çözen bir meclis olarak tanımlayan Federasyon, aynı zamanda çok uluslu bir devletin çekirdeği atmak isteğini ortaya koydu. Çeçenistan'dan sonra Dağıstan'da İslâm devletini kurdu.
ÇEÇENYA
Statü: Bağımsız cumhuriyet
Başkent: Grozni
Yüzölçümü: 16 bin 100 kmkare
Nüfus: 1.2 milyon (Geçen yüzde 61. Rus yüzde 24. diğer % 15) .
Din: Sünni Islam, Ortodoks.

İNGUŞYA
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Nazran
Yüzölçümü: 3 bin 200 kilometre kare
Nüfus: 150 bin
Din: Sünni İslam.

DAĞISTAN
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Mahaçkala
Yüzölçümü: 50 bin 300 kilometre kare
Nüfus: 1 milyon 802 bin 188 (Avarlar yüzde 27, Darginler yüzde 16, Kumuklar yüzde 13, Lezgiler yüzde 11, Ruslar yüzde 9, Laklar yüzde 5, Tabasaranlar yüzde 4, Azeriler yüzde 4, Çeçenler yüzde 3, diğerleri yüzde 6.)
Din: Sünni İslam.

KUZEY OSETYA
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Vladikafkas
Yüzölçümü: 8 bin kilometre kare
Nüfus: 632 bin 128 (Osetler yüzde 43, Ruslar yüzde 30, İnguşlar yüzde 5, Ermeniler yüzde 2, Gürcüler yüzde 2, Ukraynalılar yüzde 2, diğerleri yüzde 6.)
Din: Ortodoks/İslam.

KABARDEY BALKARYA
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Nalçik
Yüzölçümü: 12 bin 500. kilometre kare
Nüfus: 784 bin (Kabardey yüzde 48, Ruslar yüzde 32, Balkarlar yüzde 9, Ukraynalılar yüzde 2, Osetler yüzde 1, Almanlar yüzde 1, diğerleri yüzde 6)
Din: Sünni İslam, Rus Ortodoks.

KARAÇAY ÇERKESYA
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Cherkessk
Yüzölçümü: 14 bin 100 kilometrekare
Nüfus: 431 bin (Ruslar yüzde 42,5, Karaçaylılar yüzde 31, Çerkesler yüzde 9.6 Ahbazlar yüzde 6.5, Nagoylar yüzde 3, ayrıca Ukraynalılar, Osetler,Tatarlar, Ermeniler, Yunanlar, Belaruslar, Kabardeyler)
Din: Rus Ortodoks, Sünni İslam.

ADIGEY
Statü: Cumhuriyet
Başkent: Maykop
Yüzölçümü: 7 bin 600 kilometre kare
Nüfus: 137 bin (Rus yüzde 68, Adıgey yüzde 22, Ukraynalı yüzde 3 ve Tatar, Beyazrus, Alman, Yunan, Çingene)
Din: Karışık.

KRASNODAR
Statü: Bölge
Başkent: Krasnodar
Yüzölçümü: 75 bin km.kare
Nüfus: 47.7 milyon (Rus ve Ukraynalı yüzde 90)
Din: Rus Ortodoks.

STAVROPOL
Statü: Bölge
Başkent: Stavropol
Yüzölçümü: 65 bin 500 km.kare
Nüfus: 2.5 milyon.(Rus ve Ukraynalı yüzde 90)
Din: Rus Ortodoks.

GÜRCİSTAN
Başkent: Tiflis
Yözülçümü: 69 bin 700 kim. kare ;
Nüfus: 5.48 milyon (Gürcü yüzde 70, Ermeni yüzde 8, Azeri yüzde 6, Ruslar yüzde 6, Oset yüzde 3, Ahbaz yüzde 1.7, diğerleri yüzde 5)
Din: Gürcü Ortodoks.

GÜNEY OSETYA
Statü: Özerk bölge
Yüzölçümü: 3 bin 900 kilometre kare
Nüfus: 99 bin (Oset yüzde 65.5. Gürcü yüzde 30. diğerleri yüzde 4.5)
Din: Rus Ortodoks, Gürcü Ortodoks.

ABHAZYA
Statü: Özerk Cumhuriyet
Başkent: Suhumi
Yüzölçümü: 8 bin 600 kilometre kare
Nüfus: 525 bin (Gürcü yüzde 46, Ahbaz yüzde 17, Ermeni yüzde 14.5, Rus yüzde 12)
Din: Gürcü Ortodoks, Rus Ortodoks, Ermeni Gregoryen,Sünni İslam.

ACARA
Statü: Özerk Cumhuriyet
Başkent: Batum
Yüzölçümü: 3 bin kilometre kare
Nüfus: 392 bin (Acara yüzde 40, Rus yüzde 8, Ermeni yüzde 4)
Din: Sünni İslam, Rus Ortodoks.

ERMENİSTAN
Başkent: Erivan
Yüzölçümü: 29 bin 800 kilometre kare.
Nüfus: 3 milyon 361 bin 453 (Ermeni yüzde 94 Azeri yüzde 3, Rus yüzde 2, diğer yüzde 2)
Din: Ermeni Apostolik ve Katolik Kiliseleri.

AZERBAYCAN
Başkent: Bakü
Yüzölçümü: 86 bin 600 kilometre kare
Nüfus: 7 milyon 2 bin 739 (Azeriler yüzde 83, Ermeniler yüzde 6, Ruslar yüzde 6, Lezgiler yüzde 2, diğerleri yüzde 4)
Din: Şii Müslüman.

KARABAĞ
Statü: Bağımsız cumhuriyet
Başkent: Spanakert
Yüzölçümü: 4.400 kilometre kare
Nüfus: 188 bin, (Ermeni yüzde 78, Azeri yüzde 22)
Din: Ermeni Hıristiyan, Şii İslam.

NAHCİVAN
Statü: Özerk Cumhuriyet
Başkent: Nahcivan
Yüzölçümü: 5 bin 500 km.kare
Nüfus: 300 bin. (Azeri yüzde 95, Ermeni yüzde 1 )
Din: Şii İslam, Ermeni Hıristiyan.